Kler – recenzja filmu Wojciecha Smarzowskiego prosto z Gdyni!

Nie było łatwo tu wejść. Wszyscy chcieli zobaczyć, o co tyle szumu, dlatego pokaz prasowy Kleru na festiwalu w Gdyni był popularniejszy od niejednej bardzo dobrej promocji z Lidla. Dystrybutor podsycał zainteresowanie nietypową promocją, po której duża część widzów porównywała wręcz Smarzowskiego do Patryka Vegi. Inni życzyli mu, żeby znalazł azyl i to co najmniej w Azerbejdżanie, podczas gdy jeszcze inni wrzucali kolejne wydarzenia na Facebooku, jednocześnie nawołując do bojkotu albo wręcz propagowania filmu Kler. Seans minął i można już całej Polsce opowiedzieć. A nie jest łatwo.

Zobacz również: Smarzowski o filmie Kler: „Jest dużo bardziej poważny niż zwiastun”

Ksiądz Józef Tischner napisał kiedyś: Nie spotkałem w moim życiu nikogo, kto by stracił wiarę po przeczytaniu Marksa i Engelsa. Natomiast spotkałem wielu, którzy ją stracili po spotkaniu ze swoim proboszczem. Narracja filmu Smarzowskiego wchodzi w polemikę z tym cytatem. Oczywiście, jeśli założymy, że tych dwóch panów symbolizuje system. Bo to nad nim pochyla się ten film. Nasi proboszcze, nasze mróweczki na dole, nie są źli, są słabi. Słabi w głosie, słabi w postępowaniu, a przez to grzeszni. Reżyser, jak to ma w zwyczaju, nie ocenia ich. Każdy ma jednak moment, w którym dostaje szansę na pokutę. I każdy z niej skrupulatnie korzysta.

fot. Bartek Mrozowski

Teoria, wedle której każdy reżyser kręci ciągle ten sam film, znajdzie tutaj argumenty na swoje potwierdzenie. Smarzowski zawsze wrzuca do kotła swoje poprzednie dzieła, następnie nimi miesza i ze składników tych otrzymujemy efekt końcowy. Każdy fan szybko znajdzie tu Wesele (a symbolem będzie trasa na Bajdy) czy Wołyń (żeby przypomnieć scenę uciekającej Michaliny Łabacz). Najwięcej, przynajmniej w pierwszej części, łączy go jednak z Drogówką. Film opowiada nam historię trzech księży. Trybus pije, pije trochę za dużo i nie dotrzymuje specjalnie celibatu. Kukuła musi rozwiązać problem zarzutu o pedofilię, a Lisowski chce do Rzymu, ale biskup nie chce go puścić. Wszyscy, zanim ich drogi na ekranie się nieco rozejdą, spotykają się na samym początku podczas libacji alkoholowej. Libacji, która w przerysowanym świecie mocno symbolizuje te ich słabości. Potem obowiązkowe efekty, które przy kolejnych seansach będą śmieszyć, jednak mniej więcej w połowie robi się już bardzo niewesoło. Właśnie w tym widzę zbieżności z filmem o policji. Jednak potem przychodzi druga, dużo lepsza połowa.

Zobacz również: 53 wojny – recenzja filmu Ewy Bukowskiej prosto z Gdyni!

Krytycy tego filmu w jego pierwszej części odnajdą trochę paliwa do baków ich hejterskich zapędów. Gdy historia już zaczyna się zazębiać i rozwiązywać, Smarzowski robi unik i kontratakuje, w swoim stylu waląc po trzewiach. Wtedy widzimy właściwy film o grzechu i o słabości wobec niego. Wszystkie rozwiązania fabularne od tego momentu nie dość, że Smarzowskiemu wychodzą, to jeszcze robią nam w głowach coraz większy szum, a po ostatniej scenie czujemy, jakbyśmy naprawdę mocno dostali obuchem w łeb. To chyba jego najmocniejszy film. I oczywiście jeden z najlepszych.

fot. Bartek Mrozowski

Jest stary Smarzol, jest więc z nim także stara gwardia i znowu robi robotę. Najlepiej wypada tym razem chyba Jacek Braciak. Jego Lisowski (tak, w kwestii filmowych nazwisk też jest stara gwardia, czekamy aż kiedyś reżyser sam siebie zdemaskuje, stwierdzając, że wszystkie te filmy dzieją się w ramach jednego uniwersum) to ksiądz zniszczony przez system najbardziej, jednak w dalszym ciągu potrafiący znaleźć w sobie pierwiastek ludzki. Podczas seansu zdanie o nim zmienimy kilkukrotnie i wpadać będzie ono w naprawdę duże skrajności. Także dzięki Braciakowi. Zdecydowanie bladziej wypada wątek Trybusa Więckiewicza. Jednak on też (wątek, nie Trybus) znajduje swój czas pokuty.

Zobacz również: Raging and Caging – recenzja filmu Mandy

Debiutantem w filmach reżysera jest natomiast Janusz Gajos, ale jaki to jest debiut. Wiadomo, że łatwiej jest kupić do swojego teamu Cristiano Ronaldo niż nieopierzonego małolata, na którego trzeba będzie czekać, jednak pan Janusz dodaje temu filmowi mnóstwo aktorskiej werwy. To arcybiskup biznesmen, który w polityce koloru czarnego odnajduje się znakomicie. Ma kontakty, ma charyzmę, ma wszystko. Może aktor w prawdziwym życiu też powinien spróbować polityki. Albo ewentualnie fantastycznie oszukał widza, że rzeczywiście umie w te klocki.

fot. Bartek Mrozowski

Pokaz skończył się głuchą ciszą a później wielkimi oklaskami. Oklaskami zasłużonymi, bo Smarzowski znowu odpowiedział wszystkim malkontentom w najlepszy możliwy sposób. To film, którego nie ma co bojkotować, którego nie ma co propagować. To film, który w kinach wypadałoby poprzedzić wspólnym odśpiewaniem Boże coś Polskę. I który każdy powinien obejrzeć!