Diuna – recenzja filmu! Pustynne szczury

Długo zabierałem się do tego tekstu, trudno mi bowiem w tym przypadku usystematyzować myśli i wnioski płynące z seansu. Wiem, jak bardzo w naszym popkulturowym światku Diuna była oczekiwana i jak bardzo dużo mam odczuć z nią związanych. Z tym, że trudno będzie w tym przypadku nie wyjść na hipokrytę, a w trakcie tekstu kilka razy nie zaprzeczyć temu, co prawdopodobnie każdym innym filmie nawet nie tyle nie przeszkadzałoby mi, ile mocno bym chwalił. Nowy film Villeneuve’a jest takich cech pełen, ale o tym później. Bo to, co najważniejsze wygłoszę na początku, a będzie wiązało się z esencjonalnym dla tego dzieła pytaniem. Czy przeniesienie powieści Herberta (bynajmniej nie Zbigniewa) na ekran tym razem się udało? A odpowiedź brzmi – jak najbardziej. Nowa Diuna to fantastyczny, epicki i stojący na własnych nogach film. Jednak przy okazji rzecz, do której co bardziej leniwej widowni podejść będzie jeszcze trudniej, niż do Blade Runnera 2049.

Renoma, jaką wyrobił sobie w Hollywood kanadyjski reżyser sprawia, że darzy się go naprawdę niespotykanym zaufaniem. Pewnie nawet polskie The Office nie byłoby tak hejtowane jeszcze przed premierą, gdyby Canal + mogło przekazać światu, że odpowiada za nie ten człowiek. Bierze się za projekty, które w każdych innych rękach byłyby wyśmiane już na starcie, a potem pokazuje, że się da. Teraz też pokazał, w dodatku jeszcze bardziej po swojemu niż zawsze.

Cel wydaje się tu być prosty, czas na Władcę pierścieni w kosmosie. Co prawda ani sci-fi nie pisze się już tak, jak robił to Herbert, ani nie kręci blockbusterów jak z czasów trylogii Jacksona, ale miało to szanse wypalić. Ten nostalgiczny powrót może bowiem świecić własnym blaskiem, a nazwisko z topu na reżyserskim stołku wyróżnia go na tle coraz bardziej niemrawych współczesnych hitów box office. Problem jednak w tym, że Diuna ze współczesnym blockbusterem ma tyle wspólnego, co Miłosz Kłeczek z rzetelnym dziennikarzem. Wszystkim w tym momencie wrzucającym w google to nazwisko podpowiem, że niewiele. I z jednej strony można powiedzieć, że trochę chciałem to zobaczyć, jednak z drugiej strony miło byłoby, gdyby była sukcesem na każdej płaszczyźnie. A nie będzie.

Zobacz również: Nie czas umierać – recenzja filmu! Nowy Bond to święto

Film nie jest tak potwornie długi, jak mogłoby się wydawać,  choć wpisuje się w trend coraz to potężniejszego metrażu współczesnych blockbusterów. Wszystko przez to, że Villeneuve, biorący się za bary z kolejnym wybitnym materiałem, od samego początku specjalnie się nie spieszy co sprawia, że seans pozostawia wrażenie nieco dłuższego. Większość filmu to zarys konfliktu, rozstawienie pionków na planszy oraz wprowadzenie nas w piękny i od początku wywołujący ciekawość świat. Są intrygi, przekazywanie władzy, różne lenno i poddani, czyli dokładnie tak, jak to miało miejsce w książce. Oczywiście materiał jest okrojony i bierze na warsztat to, co akurat interesuje reżysera, jednak zwolennicy powieściowego oryginału się w tym świecie odnajdą. Twórca Labityntu bardziej niż polityką zajmuje się jednak swoimi postaciami i od tego zaczyna budowę pustynnej mozaiki. Mozaiki, która z każdą upływającą minutą się rozkręca.

To, co Diuna ma w sobie najbardziej niesamowitego to klimat, który chce się chłonąć. Pustynne krajobrazy są fantastyczne, a jej nieskończoność i wielokrotnie wspomniane zagrożenia rzeczywiście budują poczucie niepewności podczas jej eksploracji. Mimo że, tak jak wspomniałem wcześniej, film jest długi i niespieszny, czerpie się z patrzenia na niego ogromne emocje i niepewność, która narasta do samego końca. Nawet mimo faktu, że to jedynie wstęp.

Zobacz również: Ostatni pojedynek – recenzja filmu. Kobieta wśród rycerzy

Choć w dużej mierze film to jedynie przygotowanie do czegoś większego, reżyserowi udaje się zawrzeć w nim wielu bohaterów, których już teraz jesteśmy w stanie poznać dobrze, a mamy chęć jeszcze lepiej. Także przez to, że ta opowieść w dużym stopniu opiera się na snach i sennych wizjach, które pozwalają nam głębiej wejść w psychikę bohatera, poznać jego cele, a także marzenia. Dlatego też, nasza partia szachów, gdy pod koniec jest już rozstawiona, otwiera się w tę stronę w którą możemy się spodziewać, a zachowania, zarówno protagonistów, jak i antagonistów są jak najbardziej logiczne.

Lynch robiąc Diunę potrafił rzucić nam na ekran plansze z planetami, i pomagał sobie narracją z offu, aby rzucić na ten świat trochę światła i wprowadzić go mniej rozeznanym widzom, a i tak jego film jest wspominany jako jeden z bardziej niezrozumiałych w historii kina. Diuna Anno Domini 2021 to twór ze wszech miar inny, bardziej udany, jednak też sprawiający wrażenie bycia jedynie cząstką ogromnej całości. Jeśli więc pociągnie za sobą tę historię w jednej bądź kilku kolejnych częściach może być pięknie. Gdy jednak skończy się to tutaj, co wydaje mi się bardziej prawdopodobne, pozostanie filmem pięknym, ale niespełnionym. A wtedy Villeneuve będzie mógł sobie pluć w brodę, że nie poszedł na choćby najmniejsze kompromisy. Takie, które w znikomym choćby stopniu upodobniłyby tę produkcję do blockbustera.