Strona komiksu Wypadek na polowaniu
Charlie Rizzo po śmierci matki trafia pod opiekę niewidomego ojca. Mimo że włoska dzielnica w Chicago to zupełnie inny świat niż Kalifornia, a uwarunkowany niepełnosprawnością tryb życia ojca rzuca chłopaka na głęboką wodę, między mężczyznami zaczyna rodzić się pozytywna relacja. Lata mijają i Charlie wpada w złe towarzystwo, w międzyczasie zgodnie z prawami wieku nastoletniego nieco ochładza się jego więź z ojcem. Prawdziwa burza jednak nadchodzi, gdy chłopak ociera się o problemy natury kryminalnej. Jak się okazuje, to nie pierwszy przestępczy epizod w rodzinie Rizzo…
Przełomem historii jest tytułowy wypadek na polowaniu. A raczej kłamstwo o nim. To on miał uczynić Matta Rizzo niewidomym, ale jedynym wspólnym mianownikiem z prawdziwymi wydarzeniami był fatalny strzał ze śrutówki, trwale pozbawiający bohatera wzroku. Co więc się stało? Zdradzę tylko, że w wyniku tych wydarzeń Matt na kilka lat trafił do więzienia, które okazało się przełomowe w jego życiu. W pozytywnym sensie. Wiele jest dzieł opowiadających o zakładach więziennych jak o piekle, niewiele zaś ujmujących jego aspekty w odmienny, uduchowiony sposób, jak choćby kultowa Zielona mila. I choć Wypadkowi na polowaniu głębią bliżej do ekranizacji powieści Kinga, to wątek piekielny jest tu istotny. Na szczęście tylko w formie literackiej, a konkretnie Boskiej komedii, której fabuła przenika się z pobytem Rizzo seniora za kratami.
Strona komiksu Wypadek na polowaniu
A skąd dzieło Dantego w więzieniu? Matt trafia do celi z dość szczególnym osobnikiem. Trudnym w obyciu, inteligentnym i złożonym. Genialnie łączącym się z jego fałszywą opowieścią o polowaniu. Nathan Leopold i Matt Rizzo różnią się diametralnie. Wychowany w dobrym i bogatym domu, naznaczony piętnem zwyrodniałego mordercy bufon kontra chłopak, który stracił przez swój występek nie tylko kilka lat życia. Słowo „kontra” jest tu kluczowe, bo ich znajomość to na początku tarcia i zgrzyty, przynajmniej do czasu odnalezienia wspólnej literackiej ścieżki. Dante jest tu jednym z wielu współprzewodników opowieści, po drodze pojawiają się jeszcze John Keats czy Platon. I to nie w formie wspominek czy kulturowych easter eggów, a elementów budujących fabułę.
Niemal zapomniałbym przy tym wszystkim o kręgosłupie tego komiksu, czyli relacji syna i ojca. Matt ma duszę mentora, który pomimo swych ograniczeń jest lepszym nauczycielem i ojcem niż setka innych tatuśków. Bombą niszczącą niemal ich więź jest kłamstwo Matta, które już w przeszłości zaważyło na losach jego i jego rodziny. Co spowodowało, że mężczyzna zdecydował się wykreować kłamliwą historię? Wstyd za swój czyn z młodości i pobyt w więzieniu, pomimo że to ono ukształtowało go jako człowieka kultury? Wypadek na polowaniu nie jest historią dającą jednoznaczną odpowiedź. Carlson mnoży wątki. Jednocześnie mamy historię ojca i syna, opowieść o pobycie w więzieniu i jego przyczynach, nawiązania do Boskiej komedii oraz samą powieść tworzoną przez Rizzo seniora. Całość byłaby ciężka w zrozumieniu jak ustawy o podatkach, gdyby nie kunszt pisarski Carlsona, ale i ilustracje, jakie tworzy Landis Blair.
Strona komiksu Wypadek na polowaniu
Rysunkom w komiksie Wypadek na polowaniu powinno się poświęcić osobny artykuł, gdzie co ważniejsze kadry byłyby szczegółowo analizowane. Może zacznę od kwestii technicznych. Landis Blair to artysta tworzący w czerni i bieli. Jego kreska jest na pierwszy rzut oka ciężka i przywołująca skojarzenia z kryminałem lub grozą. I choć wątek kryminalny tu występuje, to charakter historii jest od niego odległy. Blairowi udało się złapać ducha więziennego rozwoju osobowości Matta. Jego upadków i wzlotów, dziwnej przyjaźni ze współwięźniem i tego, jak na nowo zaczął postrzegać świat. Równie istotne są też rozdziały poświęcone jego relacji z Charlie’m. Chicagowska Mała Italia nie była w czasie trwania akcji urokliwym, turystycznym dystryktem, a kwartałem rodzącym przestępców. Może to nie Chłopcy z ferajny, ale Paulie i jego lokal pasowaliby do otoczenia mieszkania Rizzów. Kolejnym miejscem ważnym dla komiksu jest więzienie, zbudowane na planie panoptykonu, swą strukturą przypominająca dantejskie kręgi piekielne i dające rysownikowi pole do metafizycznych wojaży.
Kolejną kwestią jego prac jest ich moc niesienia treści. Landis Blair perfekcyjnie radzi sobie z łączeniem różnych czasów, miejsc i rzeczywistości tak, aby nie tylko były zrozumiałe, ale i czytelne dla odbiorcy. Uwielbiam retrospektywny sposób opowiadania, a tu zostaje on wyniesiony na nowy poziom. Wyobraźnia autora wymyka się poza twarde obramowania kadrów i dymków, miejscami tworzy pomost pomiędzy komiksem a słowem pisanym. Dużo dobrego dzieje się też w kwestii ujęcia niepełnosprawności Matta. Tego, jak na nowo uczy się postrzegać świat, samego siebie i swoją drogę, która wbrew pozorom nie jest skąpana w ciemności.
Wydawnictwo Lost In Time tym tytułem wyważyło drzwi roku 2023. Wypadek na polowaniu to dzieło pretendujące do kanonu komiksu, zasługujące na wspominanie go obok dzieł mistrzów jak Bilal czy Moore. Jego wielowarstwowość, a jednocześnie gładko przyswajalna treść sprawiają, że zarówno weterani komiksu, jak i żółtodzioby, docenią jego potęgę. Carlson i Blair tworzą dzieło wielkie, przełamujące nawet moją chwilową niewiarę w komiks i przypominające, że to medium wciąż ma do powiedzenia jeszcze wiele. Historia przedstawiona w tym tomie nie jest fikcją i polecam poszperać w sieci o losach znajomości Rizzo i Leopolda. I nie obawiajcie się odczucia, jak po kolejnej historii „ałtentycznej”.
Okładka komiksu Wypadek na polowaniu
Tytuł oryginalny: The Hunting Accident
Scenariusz: David L. Carlson
Rysunki: Landis Blair
Tłumaczenie: Jacek Żułąwnik
Wydawca: Wydawnictwo Lost In Time 2023
Liczba stron: 464
Ocena: 95/100
