Kultowe horrory – TOP 20 klasycznych horrorów, które definiują gatunek!
Mikołaj Lipkowski,
30 sierpnia 2024
Kto się lubi bać – ręka w górę! Dziś, na ostatni weekend wakacji, wrzucamy zestawienie dwudziestu kultowych horrorów, które zdefiniowały gatunek. To właśnie te kultowe horrory sprawiły, że niektórzy z nas nie mogą spać po nocach, a inni czują ekscytacje mrokiem i strachem. Dziś przestawimy Wam najważniejsze filmy z gatunku, od 1922 do 2004 roku.
W tym zestawieniu przyjrzymy się dwudziestu filmom, które nie tylko przerażają, ale także na zawsze zmieniły sposób, w jaki postrzegamy horrory. Od mrocznych opowieści o wampirach i demonicznych opętaniach, po przerażające podróże w kosmosie i na opustoszałe tereny, każdy z tych klasyków wniósł coś wyjątkowego do gatunku. Przygotuj się na podróż przez historię kina grozy, odkrywając filmy, które zdefiniowały i nadal kształtują nasze wyobrażenie o strachu.
Klasyczne horrory, które zdefiniowały gatunek:
20. Blair Witch Project (1999), reż. Daniel Myrick, Eduardo Sánchez
Zestawienie kultowe horrory rozpoczniemy od Blair Witch Project, który jest jedną z najmłodszych pozycji na liście. Dziś może nie robi takiego wrażenia, lecz w 1999 roku – oj ogromne. Historia trójki studentów, którzy wyruszyli z kamerą w poszukiwaniu śladów wiedźmy mieszkającej w lesie, zapoczątkowała modę na konwencję found footage. Początkowo, bohaterowie spędzali czas na przeprowadzaniu wywiadów z mieszkańcami miasta, w którym dowiadują się więcej o legendzie wiedźmy z Blair oraz o historii seryjnego mordercy, który w 1940 roku, został skazany na karę śmierci.
19. Noc żywych trupów (1968), reż. George A. Romero
George A. Romero w 1968 roku zrewolucjonizował horrory przy pomocy zombie. Film ten stał się prekursorem gatunku zombie i zrewolucjonizował sposób, w jaki postrzegamy horrory. Opowiada historię grupy ludzi uwięzionych w domu, próbujących przetrwać atak nieumarłych. Noc żywych trupów jest nie tylko przerażającym obrazem, ale również głęboką refleksją na temat społeczeństwa i ludzkiej natury, co sprawia, że do dziś uznawany jest za jeden z najważniejszych filmów w kategorii kultowe horrory.
18. Szczęki (1974), reż. Steven Spielberg
Czy ten sam Steven Spielberg, który kilka lat później zrobił familijną serię Indiana Jones mógłby zrobić kultowy horror? Tak, były nim Szczęki. Tytuł mocno się zestarzał, ale miał spory wpływ na inne kultowe horrory. Film opowiada historię małego nadmorskiego miasteczka Amity, które zostaje zaatakowane przez ogromnego rekina ludojada. Kiedy rekin zaczyna zagrażać życiu mieszkańców i turystów, szef policji Martin Brody, ichtiolog Matt Hooper oraz doświadczony łowca rekinów Quint wyruszają na morze, aby go schwytać i zabić.
17. Laleczka Chucky (1988), reż. Tom Holland
Film był inspiracją chociażby dla M3GAN, która również jest wybitnym horrorem. Film zapisał się w historii jako jeden z najbardziej oryginalnych w swoim przedstawieniu. Umierający seryjny morderca przekazuje swą duszę niewinnie wyglądającej zabawce – laleczce Chucky. Na swoje 6 urodziny Andy Barclay dostaje wspaniałą zabawkę – lalkę, która ma być jego przyjacielem. Okazuje się jednak, że ten przyjaciel, zamiast się z nim bawić, woli go zamordować.
16. Piła (2004), reż. James Wan
Najmłodszy tytuł w naszym zestawieniu. Co Wy na to, by urazić wszystkich naraz, a także obrzydzić im cokolwiek? Piła przedstawia nowe podejście do brutalności i pokazuje, że filmy nie muszą mieć barier. Tytuł nawet został zablokowany w niektórych krajach. Pierwsza część koncentruje się na dwóch mężczyznach, Dr. Lawrencie Gordonie i Adamie Stanheightcie, którzy budzą się przykuci łańcuchami do rur w zaniedbanej łazience. Nie wiedzą, jak tam trafili, i szybko odkrywają, że są częścią sadystycznej gry zaplanowanej przez seryjnego mordercę znanego jako Jigsaw.
15. Coś (1982), reż. John Carpenter
Coś to jeden z najbardziej kultowych horrorów wszech czasów. Opowiada o grupie naukowców stacjonujących na antarktycznej bazie badawczej, którzy odkrywają, że nie są sami. Tajemnicza, obca forma życia, zdolna do przybierania postaci dowolnej istoty, zaczyna eliminować członków ekipy, przejmując ich ciała. Paranoja i nieufność narastają, gdy każdy z ocalałych może być tym czymś.
Poznajemy podróżujących przez Teksas, którzy stają się ofiarami rodziny kanibali, w tym legendarnego Leatherface’a, który używa piły mechanicznej jako narzędzia zbrodni. Surowa estetyka, klaustrofobiczna atmosfera oraz przerażająca brutalność sprawiły, że Teksańska masakra piłą mechaniczną stała się jednym z najbardziej wpływowych i kontrowersyjnych filmów w historii kina grozy – wszak Leatherface był wzorowany na prawdziwym psychopacie jakim był Ed Gein! Do dziś pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych tytułów wśród kultowych horrorów.
13. Krzyk (1996), reż. Wes Craven
Gdy wszyscy myśleli, że slashery to martwy gatunek, wtedy wchodzi Wes Craven i mówi potrzymaj mi piwo. Film śledzi grupę młodych ludzi, którzy zostają prześladowani przez mordercę w masce, znanego jako Ghostface. Wyróżnia się zaskakującym zwrotem akcji, meta-komentarzem na temat klisz slasherów oraz napięciem, które utrzymuje widza w niepewności co do tożsamości mordercy i kolejnych ofiar. Genialna fabuła, genialny antagonista. Wszystko genialne.
Kultowe horrory nie mogą obyć się bez Pinheada. Tytuł wprowadza widzów w mroczny i przerażający świat, gdzie rzeczywistość splata się z piekielnymi wymiarami. Główna fabuła koncentruje się wokół Larry’ego i jego żony Julii, którzy wprowadzają się do starego domu. Wkrótce odkrywają tam makabryczny sekret – Franka, brata Larry’ego, który poprzez otwarcie tajemniczej kostki przywołał Cenobitów, demoniczne istoty z innego wymiaru, w tym ikonicznego Pinheada.
11. Obcy. Ósmy pasażer Nostromo (1979), reż. Ridley Scott
Połączyć horror z science fiction? Pierwszy, na taką skalę, zrobił to Ridley Scott w wybitnym Obcym. Poznajemy historię załogi statku kosmicznego Nostromo, która wracając na Ziemię, odbiera sygnał SOS z odległej planety. Na miejscu odkrywają obcy statek i tajemnicze jaja, z których wykluwa się śmiertelnie niebezpieczna forma życia. Wkrótce okazuje się, że obcy – tytułowy ósmy pasażer – zaczyna polować na członków załogi, przekształcając statek w klaustrofobiczne pole walki o przetrwanie.
10. Dziecko Rosemary (1968), reż. Roman Polański
Pozycji naszego rodaka, Romana Polańskiego, nie mogło zabraknąć. Rosemary Woodhouse wraz z mężem wprowadza się do nowego apartamentu w Nowym Jorku. Wkrótce po przeprowadzce Rosemary zachodzi w ciążę, ale zaczyna mieć podejrzenia, że jej sąsiedzi, a nawet mąż, mogą być częścią satanistycznego kultu, który chce wykorzystać jej dziecko do swoich mrocznych celów.
09. Lśnienie (1980), reż. Stanley Kubrick
Lśnienie uważa się za jeden z najlepszych filmów Stanleya Kubricka. Ilość odniesień do tego filmu w innych tekstach kultury daje mu permanentny tytuł kultowego horroru. Wybitna rola Jacka Nicholsona zapisała się w kanonie najlepszych ról w historii kina, a scena z siekierą – klasyk. Film z 1980 roku opowiada historię Jacka Torrance’a, pisarza, który podejmuje się pracy jako zimowy dozorca w odludnym hotelu Overlook. Wraz z rodziną przenosi się do hotelu, gdzie powoli zaczyna tracić zmysły pod wpływem złowrogich sił zamieszkujących to miejsce. Jego syn, Danny, posiada zdolność „lśnienia” – telepatycznego kontaktu z nadprzyrodzonymi zjawiskami, co sprawia, że hotel staje się jeszcze bardziej przerażający.
08. Omen (1976), reż. Richard Donner
Kościół nigdy nie lubił horrorów, a podkreśla to między innymi Omen, który wywołał niemałe kontrowersje podczas premiery. On do dziś budzi grozę wśród widzów. Film, wyreżyserowany przez Richarda Donnera w 1976 roku, opowiada historię Roberta Thorna, który odkrywa, że jego adoptowany syn Damien może być wcieleniem Antychrysta. Z czasem wokół rodziny Thorna zaczynają dziać się coraz bardziej przerażające i niewytłumaczalne zjawiska, a liczba ofiar śmiertelnych rośnie. Omen jest znany z mrocznej atmosfery, niesamowitej muzyki autorstwa Jerry’ego Goldsmitha oraz szokujących scen, które na zawsze zapisały się w historii kina grozy. Film ten zyskał status jednego z najważniejszych i najbardziej wpływowych dzieł wśród kultowych horrorów.
07. Martwe zło 2 (1987), reż. Sam Raimi
Czy Sam Raimi zrobił jedną z najlepszych serii horrorów w historii? Tak. Martwe zło 2 to genialna produkcja, która idealnie wpisuje się w kultowe horrory. Mimo iż w tytule widnieje dwójka, tak naprawdę to Martwe zło 2 jest rebootem jedynki dodającym elementy komedii do filmu grozy, co spisało się idealnie. Film przedstawia Asha Williamsa, który wraca do domku w lesie, gdzie ponownie zostaje zaatakowany przez demoniczne siły. W tej części, w porównaniu do pierwszego filmu, akcja jest bardziej przerysowana i groteskowa, a brutalność i humor tworzą charakterystyczny dla slasherów efekt przerażenia i śmiechu.
06. Piątek trzynastego (1980), reż. Sean S. Cunningham
Piątek trzynastego to definicja kultowego horroru, a dokładnie slashera. Film opowiada o grupie młodych ludzi, którzy pracują jako opiekunowie w obozie letnim o nazwie Camp Crystal Lake. Opowieść zaczyna się, gdy decydują się na otwarcie obozu po wielu latach zamknięcia, mimo że miejsce to ma mroczną przeszłość. Już na samym początku filmu okazuje się, że ktoś zaczyna zabijać pracowników obozu w brutalny sposób. Fabuła filmu skupia się na odkrywaniu tożsamości mordercy, który zdaje się mieć osobisty motyw związany z tragicznymi wydarzeniami z przeszłości obozu.
05. Koszmar z ulicy Wiązów (1984), reż. Wes Craven
Wes Craven to ikona kina grozy, którego ceni każdy fan horrorów. To on stworzył najbardziej kultowe horrory takie jak Krzyk czy seria Koszmar z ulicy Wiązów. Pierwsza część serii nawiedzeń przez Freddy’ego Krugera. Wspomniana postać to zamaskowany mężczyzna z dłonią pokrytą ostrymi, metalowymi ostrzami, który atakuje swoje ofiary we śnie. Jeśli ktoś umiera w snach Kruegera, umiera również w rzeczywistości. W filmie główną bohaterką jest Nancy Thompson, grana przez Heather Langenkamp, która staje przed wyzwaniem zmierzenia się z Kruegerem i odkrycia jego mrocznych sekretów, aby ocalić siebie i swoich przyjaciół.
04. Halloween (1978), reż. John Carpenter
Kultowe horrory to te, które zapisały się w pamięci widzów na zawsze. Takim jest wybitne Halloween. Michael Myers to antagonista genialna, a niepokój towarzyszący przez całość jest niepodważalny. To co John Carpenter zrobił z tym filmem przechodzi ludzkie pojęcie. W zasadzie to właśnie Halloween jest, wraz z Psychozą, protoplastą kultowych slasherów. Film śledzi jego krwawy powrót do rodzinnego miasteczka, gdzie z zimną determinacją poluje na grupę nastolatków, w tym Laurie Strode, granej przez Jamie Lee Curtis. Żaden horror nie wywołał tyle napięcia, co właśnie ten.
03. Psychoza (1960), reż. Alfred Hitchcock
Film, który pokazał czym są slashery. Psychoza Hitchcocka to prawdziwa ikona kina, która rewolucjonizowała nurt slasherów w horrorach. Norman Bates, młody mężczyzna o uderzająco dziwnych manierach, mieszka z dominującą matką, która, jak się później okazuje, ma ogromny wpływ na jego zachowanie. Film słynie z przełomowych zwrotów akcji i zaskakujących rozwiązań fabularnych, szczególnie w kontekście tajemniczego morderstwa w hotelowej łazience, które stało się jednym z najbardziej ikonicznych momentów w historii kina.
02. Egzorcysta (1973), reż. William Friedkin
Egzorcysta to jeden z najbardziej przerażających i kultowych horrorów wszech czasów. Opowiada historię młodej dziewczynki, Regan MacNeil, która zaczyna wykazywać niepokojące objawy opętania przez demona. Zdesperowana matka Regan, Chris, zwraca się o pomoc do księży, w tym ojca Merrina, doświadczonego egzorcysty, oraz ojca Karrasa, który zmaga się z własnymi kryzysami wiary.
Najbardziej kultowy horror w historii, zarazem najbardziej wpływowy. Jedna z pierwszych adaptacji historii o hrabim Drakuli, na pewno lepsza aniżeli ta Coppoli. Film opowiada historię Thomasa Huttera, który odwiedza tajemniczego hrabiego Orloka w jego zamku w Transylwanii. Hrabia, będący wampirem, zakochuje się w żonie Huttera, Ellen, i postanawia przenieść się do Wisły, gdzie zaczyna siać śmierć i zniszczenie. Z powodów prawnych, postacie i nazwy zostały zmienione. Film ten nie tylko zdefiniował estetykę wampirów w popkulturze, ale również wywarł ogromny wpływ na cały gatunek horroru.
To były kultowe horrory. Uspokójcie się i sprawdźcie inne rankingi:
Geek i audiofil. Magister z dziennikarstwa. Naczelny fan X-Men i Elizabeth Olsen. Ogląda w kółko Marvela i stare filmy. Do tego dużo marudzi i słucha muzyki z lat 80.
Co w tym tygodniu zobaczymy w kinach na VOD? Między innymi trafi do nas druga część filmu Troll, a także sequel Pięciu koszmarnych nocy. Do tego trochę klasyki i premier na VOD. Nowości na Netflix Troll 2 (1.