Hasła pokroju gangster, mafiozo czy baron narkotykowy nie kojarzą się z niczym dobrym, nie ma co do tego wątpliwości. Wszechobecna przemoc, morderstwa, łapówki, wybijanie konkurencji i wielomilionowe narkotykowe interesy – nikt nie pochwala takich działań, ale w jakiś sposób kruche życiorysy przestępców wyniesione na wielki ekran niesamowicie nas przyciągają. Lubimy oglądać całe to zło i bujne życia gangsterów, częściowo pewnie dlatego, że sami siedzimy wtedy wygodnie w fotelu i wiemy, że ten mroczny świat nas nie dosięgnie. Czujemy się bezpieczni i z wypiekami na twarzy zagłębiamy się w bazujących na faktach historiach. I właśnie takie biograficzne historie są przedmiotem tego rankingu – groźni i brutalni przestępcy, których czyny i niechlubne dokonania stały się kanwą wielu filmów – wybraliśmy dziesiątkę najlepszych, wśród których znajdą się mafiozi, mordercy na usługach mafii i dilerzy narkotyków. Definicja gangstera ma bowiem wiele znaczeń. Zapraszamy!
Warte wyróżnienia:
„Legend” (2015)
https://www.youtube.com/watch?v=yI3v6KfR9Mw
Osadzone w Londynie lat 60. losy dwójki bliźniaków, Ron’a i Reg’a Kray’ów. Bracia, choć niemal identyczni z wyglądu, różnili się charakterem i różne poglądy na prowadzenie interesów spowodowały starcia między nimi. W popisowej podwójnej roli Tom Hardy („Mad Max: na drodze gniewu”). Recenzję przeczytacie TUTAJ.
„Iceman: historia mordercy” (2012)
https://www.youtube.com/watch?v=hdxKdtt1PjU
O Richardzie Kuklinskim, niewykrytym przez wiele lat kilerze powstały dwie książki, znakomita „Człowiek z lodu” P. Carlo i druga A. Bruno o takim samym jak film tytule. Ekranizację oparto niestety na tej drugiej, przez co potencjał biografii tego doskonałego zabójcy nie został nawet w połowie wykorzystany w gotowym obrazie. Richard był amerykaninem pochodzenia polskiego i miał dwie twarze – niepozornego, kochającego ojca rozpieszczającego swoją rodzinę i brutalnego mordercy działającego na zlecenia mafii.
10. „Bugsy” (1991)
https://www.youtube.com/watch?v=Bs296PVx01E
Nad wyraz elegancki, pełen uroku osobistego, ale i wybuchowy – taki był Benjamin „Bugsy” Siegel, gangster żydowskiego pochodzenia. W czasie prohibicji przemycał alkohol, a później był mordercą na zlecenie. Szybko zbratał się z legendą półświatka Meyer’em Lansky’m, z którym połączyły go interesy. Najbardziej znanym przedsięwzięciem, które jest tematem przewodnim filmu, było powstanie hotelu Flamingo w Las Vegas – nie od dziś wiadomo, że to mafia przekształciła to małe miasteczko w stolicę hazardu. W tytułowej roli występuje Warren Beatty, a partnerują mu Annette Bening, Harvey Keitel, Ben Kingsley i Joe Mantegna.
9. „Wrogowie publiczni” (2009)
https://www.youtube.com/watch?v=Ee92mDZu_PI
John Dillinger (Johnny Depp) to najsłynniejszy gangster lat trzydziestych obok Baby Face Nelsona (Stephen Graham) i Pretty Boy’a Floyda (Channing Tatum). Bezproblemowo rabuje nawet najpilniej strzeżone banki. Swoją nieuchwytnością, zuchwałymi kradzieżami i zerowym poszanowaniem prawa wzbudza zachwyt zwykłych amerykanów. J. Edgar Hoover (Billy Crudup), szef i założyciel FBI wysyła jego tropem agenta Melvina Purvisa (Christian Bale). Kulminacją niebezpiecznej zabawy w kotka i myszkę będzie znanym wszystkim finał pod chicagowskim kinem.
8. „Blow” (2001)
https://www.youtube.com/watch?v=scWkP1GdnuU
Historia Geogre’a Junga (Johnny Depp), człowieka, który był „pionierem” w rozwinięciu kokainowego rynku na dużą skalę. Szybko wszedł w świat łatwej kasy i bezwzględnych reguł. Działał z poparciem barona narkotykowego Pablo Escobara – amerykanom wciąż było mało białego proszku, więc ogromne pieniądze same pchały mu się do kieszeni. „American dream” nie trwa jednak wiecznie…
7. „Pakt z diabłem” (2015)
https://www.youtube.com/watch?v=CE3e3hGF2jc
Przeobrażone w film kilkanaście lat z życia Jamesa Bulgera, niesamowicie brutalnego bostońskiego gangstera. Za namową przyjaciela z dzieciństwa Johna Connolly’ego (Joel Edgerton) zostaje informatorem FBI, by pozbyć się włoskiej mafii chcącej przejąć całe miasto. Agenci, początkowo zadowoleni z efektów współpracy, orientują się w końcu, że „Whitey” Bulger (Johnny Depp) wykorzystuje układ jedynie pod siebie i nie daje w zamian aż tak dużo jak się początkowo wydawało. Przy tym nie ogranicza się w swoich działaniach, nadal morduje i wymusza i w ogóle się z tym nie kryje.
6. „Wróg publiczny numer jeden, część pierwsza & część druga” (2008)
https://www.youtube.com/watch?v=uSNfBKyRLEE
Oba filmy stanowią jedną całość i miały premierę w około miesięcznym odstępie. Głównym bohaterem jest Jacques Mesrine (Vincent Cassel), rasowy francuski przestępca i legenda kryminalnego światka, uważany za najgroźniejszego kryminalistę lat 60. i 70. w tamtej części Europy. Porywał, napadał na banki, mordował i uciekał z więzienia – powstanie o nim filmu było jedynie kwestią czasu.
5. „Zabić Irlandczyka” (2011)
https://www.youtube.com/watch?v=x2zN53Vwnz0
Podstawą tego filmu jest postać Danny’ego Greene’a, członka Clevelandzkiej mafii o irlandzkich korzeniach. W wojnie terytorialnej z mafią włoską odegrał główną rolę podrzucając po całym mieście ponad trzydzieści bomb. Zanim to nastąpiło, Danny (Ray Stevenson) przeszedł długą drogę od robotnika portowego do gangstera. Ale w efekcie stał się na tyle poważnym i niebezpiecznym filarem przestępczości, że wkrótce zapadł na niego wyrok śmierci i rozpoczęły się polowania.
4. „Gotti” (1996)
https://www.youtube.com/watch?v=yCNBiHU3Th8
Historia jednego z największych amerykańskich mafiosów, Johna Gotti’ego. W latach osiemdziesiątych siłą wdarł się na „tron” nowojorskiej rodziny Gambino. Człowiek bezwzględny i brutalny, kpiący nie tylko z prawa, alei z panujących w Rodzinie zasad. Jego zapał i żądze władzy ostudzili dopiero depczący mu po piętach agenci federalni. W roli tytułowej i zarazem najlepszej kreacji w karierze występuje Armand Assante, a na drugim planie wyróżniają się Tony Sirico, Anthony Quinn, William Forsythe i Vincent Pastore.
3. „Donnie Brasco” (1997)
https://www.youtube.com/watch?v=ilJ_ROLClZQ
Johnny Depp portretuje agenta FBI Josepha Pistone rozpracowującego od środka mafijną strukturę pod tytułowym pseudonimem. Agent wykorzystuje podstarzałego gangstera z problemami Bena „Lefty” Ruggiero (Al. Pacino), by jako fałszywa osoba przeniknąć w samo centrum wydarzeń nowojorskiego półświatka. Działający pod przykrywką Pistone bardzo szybko zyskuje zaufanie kompanów, co pozwala mu na bezproblemowe zbieranie dowodów przeciwko przestępcom. Może i nie jest to film stricte o gangsterze, bo w końcu śledzimy losy agenta federalnego, ale nie sposób tego tytułu pominąć ze względu na fantastyczne kreacje Deepa i Pacino – zresztą mafiosi występujący u boku Brasco są postaciami opierającymi się na realnych osobach, więc „Donnie Brasco” nadaje się tu idealnie.
2. „American Gangster” (2007)
https://www.youtube.com/watch?v=BV_nssS6Zkg
Frank Lucas (Denzel Washington) jest królem Harlemu. Po śmierci swojego zwierzchnika Bumpy’ego Johnsona doprowadził do ładu panujący tam chaos i podporządkował sobie całe narkotykowe podziemie. Zbudował potężne imperium przejmując po poprzedniku wszystkie interesy i import heroiny. Po drugiej stronie „mocy” staje Richie Roberts (Russell Crowe), nieprzekupny i nieustępliwy gliniarz chcący za wszelką cenę zapuszkować Lucasa.
1.”Chłopcy z ferajny” (1990)
https://www.youtube.com/watch?v=qo5jJpHtI1Y
Zasłużone pierwsze miejsce dla filmu obrazującego życie Henry’ego Hilla (Ray Liotta), który styczność z mafią miał już za dzieciaka. „Odkąd pamiętam, zawsze chciałem być gangsterem”, słyszymy w narracji głównego bohatera. I został tym gangsterem, uczył się „fachu” po okiem największych zbirów i odnosił sukcesy typowe dla tego środowiska. Choć nie był stuprocentowym Włochem i nie mógł oficjalnie zostać członkiem mafii, to współpracował z nią niezwykle blisko. Martin Scorsese ukazał nie tylko życie samego Hilla, ale też poznajemy równolegle jego najbliższych szemranych przyjaciół – Jimmy’ego Conway’a (właśc. James Burke, w tej roli Robert De Niro) i Tommy’ego DeVito (właśc. DeSimone, w roli Joe Pesci). Całość rozgrywa się na przestrzeni około 30 lat, gdzie na samym końcu, kiedy kończy się sielanka, Henry będzie musiał podjąć ważną decyzję. Film brutalny, wulgarny i bardzo realistyczny – ideał!
(zainteresowanych tematem Hilla odsyłam do filmu dokumentalnego „The Real Goodfella” z 2006 roku)