TOP10 – Filmy pominięte przy Oscarach

Przyznawane od 1929 roku Nagrody Akademii Filmowej są największą wyrocznią w świecie kina. Dla wielu aktorów czy reżyserów zdobycie Oscara jest największym marzeniem w karierze. W ponad osiemdziesięcioletniej historii nagrody Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej przyznano ponad 1500 statuetek w kilkunastu kategoriach. Nie jest to duża liczba biorąc pod uwagę liczbę produkowanych rocznie filmów. Ale nic dziwnego, w końcu na najwyższe odznaczenie zasługują tylko wybrane tytuły. I tu pojawia się element sporny, bo jak wiadomo dla każdego film idealny i godny nagród wygląda inaczej. Wiele razy już łapaliśmy się za głowę widząc wybory członków Akademii. Nie powstał jeszcze film, który zadowoliłby każdego. Mnóstwo jest produkcji udanych, chwalonych przez krytyków, które do Oscarów nie dostały nawet nominacji. Podobnie jest z aktorami – wiele jest fenomenalnych kreacji zignorowanych przez sędziów. Króluje tu zdecydowanie Leonardo DiCaprio, którego Akademia wyraźnie nie zauważa i musi się on zadowolić jedynie nominacjami. Lista wielkich pominiętych mogłaby być bardzo długa, dlatego w niniejszym rankingu skupimy się na dziesiątce najlepszych filmów, które z niezrozumiałego powodu zostały niezauważone w najważniejszym filmowym plebiscycie. Zapraszamy!

10. “Brudny Harry” (1971)

Harry Callahan to już legenda. Nieustraszonego inspektora i jego wiernego Magnuma kaliber .44 zna cały świat. „Brudny Harry” był pierwszy filmem z serii liczącej aż 5 tytułów. Odsłona ta luźno bazuje na prawdziwych wydarzeniach rozgrywających się wtedy w San Francisco. Przestępca o pseudonimie Skorpion terroryzuje miasto szantażując burmistrza i strzelając do ludzi. Na jego drodze może stanąć tylko jedna osoba – Brudny Harry, specjalizujący się w brutalnych metodach działań.

Reżyserując obraz reżyser Don Siegel zmienił gatunek kina kryminalnego. Był to jeden z pierwszych filmów, gdzie stróż prawa nie jest wyidealizowany, a pięść stawia ponad prawo. Cyniczny, wulgarny i stosujący niekonwencjonalne metody operacyjne – taki jest Callahan. Potrafi zabić bez zastanowienia i zrobi wszystko, by dorwać psychopatę. Film nie ma drugiego dna, nie wymusza refleksji – ma to być widowiskowe kino policyjne. Niewymagającą rolę główną Clint Eastwood wyniósł ponad wyżyny przeciętności. Jest twardy i bezwzględny, jeśli ktoś popełnił przestępstwo, musi ponieść karę. Jest to szeryf z Dzikiego Zachodu, tyle, że umieszczony w XX. wieku.

Brak jakichkolwiek ważniejszych nagród dla tego filmu to istna kpina, a skoro nakręcono kolejne cztery części, to chyba „Brudny Harry” musiał się podobać, prawda?

9. “Rio Bravo” (1959)

Klasyka westernu i jedno z najlepszych dzieł w dorobku reżysera Howarda Hawksa. W roli głównej oczywiście legenda dzikiego zachodu, John Wayne. Postacie drugoplanowe również nie są gorsze, Dean Martin, Angie Dickinson, Ricky Nelson i komiczny Walter Brennan.

W tytułowym Rio Bravo szeryf John T. Chance musi strzec w areszcie człowieka skazanego za zabójstwo. Kompani przestępcy już szykują odwet, a szeryf do pomocy ma tylko alkoholika Dude’a (Martin), staruszka Stumpy’ego (Brennan) i młodego przystojniaka Colorado (Nelson).

Hawks tworząc „Rio Bravo” wymieszał ze sobą wszystkie sztandarowe cechy gatunku. Mamy odważnego stróża porządku, walkę dobra ze złem, jazdę konno, wątek miłosny, no i strzelaniny. To co wyróżnia film ponad inne westerny to znakomita obsada i kreowane przez aktorów charaktery. Dodany jest również element muzyczny w dobrym wykonaniu Deana Martina i Nelsona – słynna scena z piosenką „My rifle, my pony and me”. Dlaczego tak udany film nie załapał się choć na nominację? Może debiutował w złym okresie – w rozdaniu Oscarów z 1960 roku bezapelacyjnie królował „Ben Hur” zdobywając aż 11 statuetek. Widocznie dla Johna Wayne’a zabrakło już miejsca…

8. “Casino Royale” (2006)

Fani serii sceptycznie podchodzili do wyboru Daniela Craiga do roli Jamesa Bonda. Bo jest blondynem, bo nie lubi broni i boi się wody. Zmienili zdanie, kiedy zobaczyli aktora na ekranie w jego pierwszy bondowskim filmie, „Casino Royale”. Zadaniem jakie tym razem otrzymuje 007 jest powstrzymanie planów Le Chiffre’a, bankiera organizacji terrorystycznej. Misja ta jest pierwszym celem odświeżonego agenta. Film otwierają czarno-białe sceny ukazujące okoliczności w jakich Bond otrzymał licencję na zabijanie. Jako całość, „Casino Royale” odbiega od poprzednich części serii, mniej jest gadżetów, a więcej realizmu. Pozbyto się więc kiczowatości znanej głównie z filmów z Rogerem Moorem. A dlaczego Craig stworzył kreacje godną Oscara? Pokazuje Bonda od innej strony niż pozostali odtwórcy. Widzimy początki narodzin legendarnego agenta, popełniane błędy i na przykład zupełnie inne traktowanie kobiet. Wymagało to emocji, a nie tylko biegania i strzelania. I w tej kwestii Daniel Craig sprawdził się wyśmienicie. Świetną historię umiejscowioną w malowniczych plenerach wieńczy znakomite, mocne zakończenie.

7. “Bogowie ulicy” (2012)

W filmie tym nie ma żadnego słodzenia, sztuczności i niezniszczalnych bohaterów. Pokazuje ciężką pracę jaką wykonują policjanci patrolujący południową część Los Angeles, gdzie roi się od podejrzanych miejsc, gangów i strzelanin. Taylor (Jake Gyllenhaal) i Zavala (Michael Pena) przeczesując ulice trafiają na miejsce makabrycznej zbrodni. Winny temu meksykański gang wydaje na nich po cichu wyrok. Życie policjantów zostaje zagrożone, muszą uważać na każdy swój krok.

Scenariusz jest napisany bardzo porządnie – to mądra historia o przyjaźni i lojalności osadzona w ciężkich realiach przestępczego dużego miasta. Gyllenhaal i Pena stworzyli świetny duet. Gaworzą w radiowozie, ale też wspierają się w interwencjach. Widać, że relacje bohaterów są ważnym elementem filmu. Łatwo się z postaciami utożsamić, a więc bardziej też przeżywamy ich wzloty i dramaty. „Bogowie ulicy” są jednym z najlepszych filmów policyjnych – ukazuje trudy z jakimi zmagają się amerykańscy policjanci i daję lekcję męskiego braterstwa.

6. “Wyścig” (2013)

Filmy stricte samochodowe są gatunkiem niszowym i nieczęsto mamy okazje obejrzeć coś z tego zakresu. Ale jeśli już się coś trafi, to zazwyczaj jest to produkcja udana (np. „Szybki jak błyskawica”, „60 sekund”, „Senna”). W 2013 do kin wszedł „Wyścig”. Pod tym mało oryginalnym tytułem skrywa się świetna historia, słynna w latach 70-tych rywalizacja między kierowcami Formuły 1, James Huntem i Niki Laudą. W brawurowych rolach pojawili się Chris Hemsworth i Daniel Bruhl – już na początku dostrzegamy, że aktorzy wyglądają niemal tak samo jak ich pierwowzory. Hunt, Brytyjczyk jest playboyem i rasowym imprezowiczem. Uwielbia być w świetle reflektorów. Natomiast Lauda, Austriak, to typ aspołeczny, skupiony wyłącznie na osiągnięciu celu. W filmie nie brakuje dynamicznych scen, a ujęcia wyścigów potrafią zapierać dech w piersiach i podnieść ciśnienie. Nie jest to tylko rywalizacja maszyn, ale też ludzi, dwóch odmiennych osobowości. Rywalizacja, która przeradza się we wzajemny szacunek. Reżyser Ron Howard odwalił kawał dobrej roboty biorąc na warsztat tą historię. Lata 70-te odwzorowane są imponująco, podobnie jak bolidy śmigające po torze. Do tego wgniata w fotel muzyka Hansa Zimmera. „Wyścig” jest hołdem złożonym dwóm legendom motorsportu i ukazuje trudy i niebezpieczeństwa świata Formuły 1 tamtej epoki.

5. “Sin City – Miasto grzechu” (2005)

Czegoś takiego wcześniej nie było. Robert Rodriguez i Frank Miller, autor serii zeszytów „Sin City” przenieśli i ożywili komiks na ekranie zachowując przy tym jego najważniejsze cechy. Są to trzy historie rozgrywające się w Mieście Grzechu, Basin City, nory pełnej przestępców, skorumpowanych gliniarzy i prostytutek. Fabuła może zejść na dalszy plan, bo to co jest fenomenem tego filmu, to jego wygląd. Przez dwie godziny oglądamy nie ekranizację, a najprawdziwszy komiks. Komiks brutalny, czarno-biały z wyróżnionymi jedynie kilkoma kolorami kluczowymi dla danej sceny. Mroczny klimat filmu jest hołdem złożonym dla czarnych kryminałów i wymarłego gatunku noir. Różnorodność bohaterów pozytywnie zaskakuje – od gliniarza Hartigana (Bruce Willis), przez poharatanego mięśniaka (Mickey Rourke) aż do walecznych dziewczyn (m.in. Rosario Dawson). „Sin City” albo się kocha albo nienawidzi, ale na pewno nie można obok tego tytułu przejść obojętnie. Aż dziw bierze, że film nie został doceniony przez Akademię chociażby za efekty wizualne.

4. “LEGO Przygoda” (2014)

Klocki Lego uwielbiają wszyscy, i dzieci i dorośli. Chyba każdy w jakimś stopniu miał z nimi styczność. Niesłabnąca ich popularność i szał na gry wideo dały fanom nadzieję na pełnometrażowy film o żółtych ludzikach w klockowym świecie. I tak się stało w 2014 roku. Dostaliśmy bajeczną i wesołą animację o Emmecie, przeciętnym budowlańcu, który zostaje wybrany do ocalenia świata. Nie zrobi jednak tego sam, towarzyszyć mu będzie Lucy, Vitruvius i sam Batman. Drużyna ma za zadanie pokrzyżować plany Lorda Biznesa. Historia jest wartka, pełna akcji, smaczków i komicznych gagów. A to wszystko zwieńczone mądrym morałem. Film był murowanym typem w kategorii najlepszej animacji, ale jak się przekonaliśmy, członkowie mieli jakąś awersję do Lego, nie przyznając nawet nominacji. Czyżby zdarzyło im się nadepnąć bosą stopą na klocek?

3. Mroczny Rycerz (2008)

Po tym, jak “Mroczny Rycerz” nie zdołał znaleźć się na liście nominowanych spora część Amerykanów zignorowała relację z ceremonii wręczenia Oscarów. Sprzeciw pośród fanów Nolanowskiej produkcji był tak duży, że Akademia w kolejnym roku zdecydowała zwiększyć pulę nominowanych w kategorii “Najlepszy film” do dziesięciu. Dwa lata później przepis zmieniono, ponownie decydując się na zmienną liczbę nominacji (w zakresie 5-10).

2. “Wyspa tajemnic” (2010)

Mroczne i tajemnicze kino w wykonaniu duetu Scorsese & DiCaprio. Rozgrywająca się w latach 50-tych historia opowiada o dwójce szeryfów federalnych zesłanych na wyspę Zatoki Bostońskiej do przeprowadzenia śledztwa w sprawie zniknięcia jednej z pacjentek tamtejszego szpitala dla obłąkanych. Wkrótce huragan odcina wyspę od łączności z reszta świata, więc chłodno przyjęci na miejscu agenci są zdani na siebie. A dyrektor szpitala wydaję się coś ukrywać…

To co ujmuje w tym filmie oprócz znakomitej historii i niezwykłego zwrotu akcji, to świetny klimat, pełny napięcia i grozy. Dodana do tego muzyka potrafi w nie jednej chwili zmrozić widzowi krew w żyłach. Scenariusz, który z początku skupia się na śledztwie, powoli przechodzi na coś innego, prawdę o agencie Teddym (DiCaprio). Pewniakiem było, że Scorsese mając do dyspozycji kunszt DiCaprio i zdjęcia Roberta Richardsona wyczaruje coś niesamowitego, co na długo pozostaje w pamięci. Pomimo trzynastu nominacji, żadna z nich nie dotyczyła Oscarów lub chociaż Złotych Globów. Wielce niezrozumiałe.

1. “Gorączka” (1995)

Niemal trzygodzinne sensacyjne widowisko Michaela Manna. Pierwszy raz na ekranie pojawili się razem dwaj wielcy aktorzy, Robert De Niro i Al Pacino. Vincent Hanna (Pacino) prowadzi dochodzenie w sprawie napadu na opancerzoną furgonetkę, napadu zorganizowanego przez Neil’a McCauley’a (De Niro) razem z jego kompanami. Pomimo klasycznej historii policjant vs. bandyta, film nie jest tak płytki jak inne tytuły tej klasy. Oprócz akcji i strzelanin ważni są też bohaterowie i ich relacje oraz charaktery. Mann wykonał to zadanie wyśmienicie. Słynna jest do dziś scena rozmowy w kawiarni między głównymi bohaterami, w trakcie której dostrzegamy jak bardzo podobni oni są do siebie, mimo, że stoją po przeciwnych stronach prawa. Każdy kto widział „Gorączkę” przyzna, że nominacja dla Pacino, De Niro i reżyserię to minimum co ten tytuł powinien dostać. A skończyło się na raczej marnych nominacjach do Saturnów i MTV.