Mamy Facebooka, Instagrama, Snapchata. Po co? To już nie jest tylko chęć podtrzymania kontaktu z bliższymi i dalszymi znajomymi. To potrzeba wyrażenia swojego zdania, podzielenia się ważnymi wydarzeniami, a nawet próba zdobycia publiczności czy fanów swojej twórczości. Rate and be rated. Oceniaj i bądź oceniany. Tę wieczną potrzebę oceniania widzimy w odcinku Nosedive, w którym społeczeństwo jest silnie hierarchizowane. Do elit należą tylko te osoby, które swoim zachowaniem zasłużyły na 5 gwiazdek i ich ogólna średnia ocen jest zdecydowanie ponad 4.0. Jesteś nikim, jeśli Twoja ocena jest zbyt niska. Bohaterka odcinka Lacie obsesyjnie dba o swój wizerunek, aby awansować w hierarchii. Skutki jej niemalże sztucznego życia są fatalne, o czym możemy przekonać się w trakcie seansu tego epizodu. Autorzy książki zwracają uwagę na to, że my również już żyjemy w systemie wiecznego oceniania i istnienia w mediach społecznościowych. I choć u nas mamy jeszcze pozorny wybór i łatwo możemy się wyłączyć z różnych portali, to spostrzeganie przez pryzmat wyglądu kont na Facebooku czy Instagramie rozwija się coraz bardziej. Zauważalne jest, że coraz częściej różne zawody, m.in. politycy budują prestiż właśnie w Internecie. Wygląda na to, że futurystyczna wizja rzeczywistości powoli staje się naszą codziennością.
Interesującą kwestią jest kontrola nad człowiekiem i jego umysłem poruszana w paru epizodach. W Arkangel matka decyduje się wszczepić córce implant, aby zawsze wiedzieć co robi pociecha w danym momencie. Młoda bohaterka otrzymuje także filtr, który zamazuje jej brutalne obrazy m.in. krwi. W epizodzie wyreżyserowanym przez Jodie Foster poruszane jest pytanie o granicę rodzicielskiej kontroli. Już teraz zauważalna jest coraz popularniejsza tendencja do nakładania blokad na niektóre strony internetowe, czy śledzenia swojego dziecka za pomocą GPS czy różnych aplikacji. Twórcy książki zauważają, że dzisiejsza relacja między rodzicem a dzieckiem oparta jest na większym strachu o los pociechy, co kiedyś nie było aż tak widoczne. W odcinku widzimy, że zachowanie matki doprowadziło do katastrofalnych skutków, co miejmy nadzieję, będzie przestrogą dla rodziców w sprawie korzystania z takich aplikacji. Nietrudno w takiej sytuacji przywołać Rok 1984 Orwella, w którym obywatele byli ofiarami kontroli ze strony państwa. Chiusi często przywołuje zarówno dzieło Orwella, jak i Nowy wspaniały świat Huxleya, co ubogaca książkę oraz pozwala ją traktować jako kompendium wiedzy i futurystycznych wizjach świata.
Książka, która w naukowy sposób podchodzi do fenomenów wspomnianych w serialu to znakomity przewodnik po 4. sezonach produkcji. Autor odwołując się do wielu źródeł i badań wskazuje na podobieństwa między poszczególnymi epizodami, a rzeczywistością. Po lekturze wyłania się jasna odpowiedź na pytanie zawarte w tytule – tak, to już zaczyna się dziać. Różnica tkwi jednak w tym, że futurystyczny świat Brookera nie pozostawił bohaterom zbyt wiele możliwości. My ten wybór wciąż pozornie mamy i możemy zdecydować, czy to właśnie tak chcemy wykreować naszą rzeczywistość. Książka Fabio Chiusi to idealny suplement do serialu i do naszego życia, które cały czas się zmienia. Każdy fan serialu powinien po nią sięgnąć.
Fot: Wydawnictwo Dolnośląskie
Tytuł oryginalny: la non sono qui. Black Mirror
Autor: Fabio Chiusi
Tłumaczenie: Agata Pryciak
Wydawca: Wydawnictwo Dolnośląskie 2019
Stron : 304
Ocena: 90/100
